प्रतिनिधी
महाराष्ट्राच्या राजकारणात कायमच उलथापालथी होत असतात आणि स्थानिक स्वराज्य संस्थांच्या निवडणुकांमध्ये त्याचे प्रतिबिंब उमटते. कल्याण-डोंबिवली महापालिका क्षेत्रात उपमुख्यमंत्री एकनाथ शिंदे यांच्या नेतृत्वाखालील शिवसेनेने महाराष्ट्र नवनिर्माण सेनेला (मनसे) दिलेला एक मोठा धक्का राजकीय वर्तुळात चर्चेचा विषय बनला आहे. मनसेचे अनेक माजी नगरसेवक आणि प्रमुख पदाधिकारी शिंदे गटात सामील झाल्याने स्थानिक राजकारणाची समीकरणे बदलताना दिसत आहेत. हा केवळ पक्षप्रवेश सोहळा नसून, आगामी निवडणुका आणि मतदारांवरील प्रभाव लक्षात घेता एक महत्त्वपूर्ण ‘राजकीय डावपेच मानला जात आहे.
१. मनसेमधून शिंदेंच्या शिवसेनेत पक्षबदलाचे स्वरूप कल्याण-डोंबिवली महानगरपालिका क्षेत्रात मनसेला मोठा धक्का बसला असुन त्याचे कराण म्हणजे राजन मराठे आणि ज्योती राजन मराठे, या दोन माजी नगरसेवकांनी व यांच्यासह उप शहर अध्यक्ष किशोर कोशिमकर, विद्यार्थी सेनेचे सूरज मराठे, विभाग सचिव रविंद्र बोबडे, संजय तावडे (उपविभाग), केतन खानविलकर (शाखा अध्यक्ष) आणि एकता मित्र मंडळाचे माजी अध्यक्ष सुधीर थोरात यांसारखे अनेक प्रमुख पदाधिकारी शिंदे गटात सामील झाल्याने . त्यांच्यासोबत शेकडो कार्यकर्तेही शिवसेनेत दाखल झाले आहेत. एवढेच नव्हे तर, ठाणे महापालिका क्षेत्रातून राष्ट्रवादी काँग्रेस (शरदचंद्र पवार गट) चे माजी नगरसेवक बाबाजी पाटील आणि ठाणे जिल्हा कॉ. ओ बँकेचे माजी चेअरमन हे देखील शिंदे गटात येणार असल्याची माहिती समोर आली आहे. या पक्षप्रवेशांमुळे कल्याण-डोंबिवली आणि ठाणे परिसरातील मनसेची ताकद कमी होऊन शिंदे गटाची पकड अधिक मजबूत झाल्याचे चित्र आहे.
२. उपमुख्यमंत्री शिंदेंची भूमिका: ‘विकास आमचा अजेंडा’ या पक्षप्रवेशांनंतर बोलताना उपमुख्यमंत्री एकनाथ शिंदे यांनी आपली भूमिका स्पष्ट केली. त्यांनी विधानसभा निवडणुकीतील यशाचा उल्लेख करत स्थानिक स्वराज्य संस्थांच्या निवडणुकांतही विजय मिळेल, असा विश्वास व्यक्त केला. शिंदेंच्या म्हणण्यानुसार, “कोण पडले, कोण आले यापेक्षा विकास महत्त्वाचा आहे.”असे म्हणत नगरसेवकांना आणि नागरिकांना विकास हवा असतो आणि त्यासाठी त्यांचे सरकार खंबीरपणे काम करत आहे. त्यांनी मुंबई आणि एमएमआर (मुंबई महानगर प्रदेश) क्षेत्राच्या विकासावर भर दिला, जो राज्यासाठी अत्यंत महत्त्वाचा आहे. “आम्ही कधीही विकासात राजकारण केलेलं नाही. महाराष्ट्र, ठाणे आणि एमएमआरचा विकास हा आमचा अजेंडा आहे,” असे सांगत, येत्या स्थानिक स्वराज्य निवडणुकांमध्ये या विकास कामांचा फायदा होईल, असा विश्वास त्यांनी व्यक्त केला आहे
३. विकासाचे दावे आणि नाराजीवर उत्तर उपमुख्यमंत्र्यांनी गेल्या अनेक वर्षांपासून कल्याण आणि ठाणे महापालिका क्षेत्रात झालेल्या मोठ्या विकासकामांवर त्यांनी प्रकाश टाकला. आपल्या अडीच वर्षांच्या मुख्यमंत्रीपदाच्या कार्यकाळात राज्यभर विविध विकास प्रकल्प राबवले आणि लोकांनी निवडणुकीत त्याची पोचपावती दिली, असे देखील ते बोलताना म्हणाले . नगरविकास खात्यावरील नाराजीबद्दल विचारले असता, उपमुख्यमंत्री असे म्हणाले की हे खाते माझ्या मते हे महाराष्ट्रात क्रमांक एकचे खात आहे असल्याचे सांगितले. त्याच्या माध्यमातून उद्योग येत आहेत, मोठ्या प्रमाणात गुंतवणूक होत आहे आणि महाराष्ट्र जीडीपी आणि स्टार्टअपमध्ये देशात अव्वल क्रमांकावर आहे. त्यांनी या यशाचे श्रेय त्यांच्या अडीच वर्षांच्या कारकिर्दीला आणि आता मुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस यांच्या दुसऱ्या इनिंगमधील संयुक्त कामाला दिले. “आमची टीम महाराष्ट्राचा सर्वांगीण विकास करण्यासाठी काम करत आहे,” असे सांगून त्यांनी कोणत्याही प्रकारच्या नाराजी किंवा अपयशाचे दावे फेटाळून लावले.
४. राजकीय परिणाम आणि पुढील वाटचाल कल्याण-डोंबिवलीतील मनसेच्या प्रमुख नेत्यांचा शिंदे गटातील प्रवेश हा केवळ एक राजकीय फेरबदल नाही, तर आगामी स्थानिक स्वराज्य निवडणुकांवर दूरगामी परिणाम करणारी घटना आहे. यामुळे मनसेची स्थानिक पातळीवरील संघटनात्मक बांधणी कमकुवत झाली असून, त्यांना नव्याने आपली ताकद उभी करण्याचे आव्हान पेलावे लागणार आहे. तर दुसरीकडे, शिंदे गटाला या शहरांमध्ये आणखी बळकटी मिळाली असून, त्यांना आगामी निवडणुकांमध्ये विकासाच्या मुद्द्यावर मतदारांना आकर्षित करणे सोपे जाईल. उपमुख्यमंत्री शिंदेंनी जो ‘विकासाचा अजेंडा’ मांडला आहे, तोच त्यांच्या पक्षप्रवेशांच्या आणि पुढील निवडणूक रणनीतीचा आधारस्तंभ असल्याचे दिसून येते.
एकनाथ शिंदे यांच्या शिवसेना गटाने कल्याण-डोंबिवलीमध्ये साधलेला हा ‘राजकीय डावपेच’ स्थानिक राजकारणात नवीन अध्याय सुरू करणारा आहे. मनसेला बसलेला हा धक्का आणि शिंदे गटाची वाढलेली ताकद, हे महाराष्ट्राच्या राजकारणातील सतत बदलणारी समीकरणे दर्शवते. उपमुख्यमंत्री शिंदेंनी दिलेले ‘विकासाचे राजकारण’ हे उत्तर किती प्रभावी ठरते, हे आगामी स्थानिक स्वराज्य संस्थांच्या निवडणुकांमध्ये स्पष्ट होईल. मात्र, सध्या तरी त्यांनी केलेली ही चाल राजकीयदृष्ट्या अत्यंत महत्त्वाची ठरली असून, कल्याण-डोंबिवलीतील मनसेच्या भवितव्यावर आणि शिंदे गटाच्या पुढील वाटचालीवर याचा निश्चितच परिणाम होणार आहे.
